Hier vindt je als patiënt meer informatie over obesitas en de behandeling ervan. De behandeling van obesitas kan bestaan uit dieetadvies, psychologische hulp, levensstijlaanpassingen, medicatie en/of een bariatrische ingreep. Je vindt hier ook informatie over waar je terecht kan voor hulp in de regio Oost Vlaams-Brabant.
Voor een afspraak in een gespecialiseerde obesitaskliniek van het zorgnetwerk Plexus (AZ Diest, HH Leuven, RZ Tienen en UZ Leuven) heeft u steeds een verwijzing van de huisarts nodig.
In de tegels hieronder kan je achter elke tegel meer uitgebreide informatie vinden.
Op deze pagina
Wat is obesitas?
In België lijdt meer dan 1 op de 5 mensen aan obesitas (BMI ≥ 30 kg/m²) en meer dan de helft van de volwassen bevolking lijdt aan overgewicht (BMI ≥ 25 kg/m²).
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gebruikt de volgende definitie voor overgewicht en obesitas: “Bij overgewicht en obesitas is sprake van een abnormale of een zodanige overmatige vetstapeling in het lichaam dat dit aanleiding geeft tot gezondheidsrisico’s.”
Meestal wordt de body mass index (BMI) gebruikt om obesitas vast te stellen. De BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kilogram) te delen door het kwadraat van de lichaamslengte (in meters). Bij een BMI van 25 of meer spreken we van overgewicht en bij een BMI vanaf 30 van obesitas.
Obesitas is echter een ingewikkelde chronische aandoening met diverse oorzaken, en het lichaamsgewicht is enkel een symptoom. En hoog BMI betekent niet noodzakelijk dat je een slechte gezondheid hebt. Het is belangrijker om te kijken naar de ernst van obesitas, en of er eventueel bijkomende gezondheidsproblemen zijn zoals type 2 diabetes of slaapapnoe.
Wat zijn de oorzaken van obesitas?
"Obesitas is áltijd het gevolg van meerdere factoren.” Prof. dr. Bart Van der Schueren, endocrinoloog UZ Leuven
Men denkt vaak dat de hoeveelheid lichaamsvet alleen bepaald wordt door wat men eet en hoeveel men beweegt, maar dat klopt niet helemaal. Het lichaam probeert de vetreserves te behouden, en dat betekent helaas ook dat obesitas behandelen een lang proces is. Het is ook een moeilijke behandeling omdat de oorzaken net zo verschillend kunnen zijn tussen personen met obesitas.
Obesitas...
is een complexe ziekte.
is niet iemands fout.
draait niet enkel om voeding.
heeft meer dan één oorzaak.
"Mensen met ernstig overgewicht hebben niet ‘gewoon te veel gegeten’. Ze lijden aan een chronische aandoening." Wout Van der Borght, psycholoog UZ Leuven
De voornaamste oorzaken van obesitas zijn:
De sociale omgeving (vrienden en familie) heeft een groot effect op onze levensstijl en ons voedingspatroon. De mate waarin de eigen omgeving gezond gedrag vertoont is van grote invloed op het eigen voedingspatroon. Maar ook de werkvloer heeft indirect een invloed op ons voedings- en bewegingspatroon, denk maar aan:
verleidelijke snackautomaten op het werk
onregelmatige werktijden
zittend beeldschermwerk
het gebruik van de lift in plaats van de trap
Heftige emoties zoals angst, stress, woede of verveling kunnen het voedingspatroon beïnvloeden. Eten heeft namelijk een (kort) kalmerend effect op negatieve gevoelens. Ook gepest worden of het ervaren van depressieve gevoelens heeft vaak een grote invloed op het voedingspatroon. Emoties kunnen dus het eetgedrag ernstig verstoren.
Biologische factoren kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van overgewicht en obesitas doordat ze bijvoorbeeld van invloed zijn op de algehele fysieke of mentale toestand. Voorbeelden hiervan zijn genen die betrokken zijn bij de vetopslag in het lichaam, of verstoorde hormoongehaltes van schildklier- of bijnierhormonen. Chronische aandoeningen die een invloed hebben op het voedings- of bewegingspatroon zoals neurologische aandoeningen of gewrichtspijnen kunnen indirect bijdragen tot de ontwikkeling van overgewicht en obesitas. Ook bepaalde soorten medicatie (zoals bijvoorbeeld antidepressiva of medicatie tegen epilepsie) kunnen aanleiding geven tot gewichtstoename.
Waar kan ik terecht voor hulp en hoe kan mijn huisarts mij helpen?
"De eerste stap is die naar de huisarts. Uw huisarts kan u op weg helpen bij de hulp die u nodig heeft en u doorverwijzen voor gespecialiseerde hulp indien nodig." dr. Marijke Annaert, endocrinoloog AZ Diest
De eerste stap bestaat eruit om met uw huisarts te spreken over uw gewicht. Uw huisarts kan een inschatting maken van de ernst van uw overgewicht en zal met u de mogelijkheden bespreken. Mogelijks zal de huisarts enkele onderzoeken uitvoeren waaronder een controle van uw bloedwaarden. Uw huisarts kan u doorverwijzen naar een diëtist, psycholoog of kinesitherapeut in uw buurt indien dat nuttig zou kunnen zijn.
Net omdat de oorzaken zo verschillend kunnen zijn is een behandeling op maat heel belangrijk.
"Afvallen is op zich niet het moeilijkste. Op gewicht blijven, daarin schuilt voor velen de uitdaging. Daarom is de zoektocht naar de juiste begeleiding ook essentieel. Wie voorstander is van een persoonlijke opvolging bij de diëtist, heeft geen nood aan groepssessies en omgekeerd." Prof. dr. Roman Vangoitsenhoven, endocrinoloog UZ Leuven
De huisarts kan ook beslissen om u door te verwijzen naar een gespecialiseerde obesitaskliniek. Dit zal uw huisarts doen wanneer uw overgewicht zeer ernstig is of u onvoldoende gewichtsverlies bereikt ondanks uw pogingen hiertoe.
Binnen de Plexuszorgregio (Oost-Vlaams Brabant) kan uw huisarts u doorverwijzen naar een gespecialiseerd team in AZ Diest, HH Leuven, RZ Tienenof UZ Leuven. Uw huisarts kan u ook doorverwijzen naar MCH Leuven of MCH Wezembeek-Oppem. In elk geval zal u steeds een doorverwijzing van de huisarts nodig hebben.
Wil je zelf alvast een stap in de goede richting zetten?
Uw huisarts zal eerst een evaluatie maken van de ernst van uw overgewicht of obesitas en uw algemene gezondheid. Mogelijks zal uw huisarts u doorverwijzen naar een gespecialiseerde obesitaskliniek.
STOP STIGMATISERING. OBESITAS IS EEN CHRONISCHE ZIEKTE!
Meer dan tien vooraanstaande Vlaamse obesitasexperts onthullen in de podcastserie “Obesity: The Big Truth” de vele aspecten van deze complexe chronische aandoening. De podcast heeft als doel de nieuwe wetenschappelijke inzichten te onthullen en een open dialoog te creëren tussen patiënten en zorgverleners, om zo gezamenlijk de kennis te vergroten en een weg te vinden naar de juiste ondersteuning, zonder veroordeling. Ontdek samen met ons de waarheid achter obesitas: is het de schuld van de persoon zelf, of is het een chronische aandoening?
